نمای رومی یا کلاسیک، یکی از سبکهای معماری به شمار میرود که از سبک ساختمانسازی روم و یونان باستان الهام گرفته است. این سبک که امروزه بسیار محبوب شده، با استفاده از المانهایی مانند ستونهای بلند، تزیینات پیچیده و نمادهای کلاسیک، به ساختمانها اصالت، شکوه و عظمت خاصی میبخشد. این روزها که اهمیت طراحی و اجرای نمای ساختمان بیش از هر زمانی است، نماهای بسیار زیادی در ساختمانها اجرا میشوند که در بین آنها نمای رومی جزو محبوبترین انتخاب ایرانیان به شمار میرود و در اغلب ساختمانهای مدرن و لوکس مورداستفاده قرار میگیرد.
نمای رومی ساختمان
فرقی نمیکند که به دنبال یک نمای رومی ساده و شیک باشید یا تجملاتی؛ تنوع نمای رومی به حدی است که در طراحی منازل تا مجموعههای خصوصی و اداری نیز قابلاستفاده است. برخورداری از قوسها، ستونهای کوچک و بزرگ، سرستونها، کتیبههای سنگی، قرنیزهای سنگی، هلالها، سردر نمارومی، مجسمههای سنگی، پاستونها، قاب پنجره و… ازجمله ویژگیهایی هستند که یک نمای سنگی یا سیمانی معمولی را به نمای رومی تبدیل میکنند.
در نمای رومی شاهد قوسهایی گرد و عریض هستیم که در کنار ستونها و دیوارهایی بزرگ و برجسته خودنمایی میکنند. این بخشها که به شیوههای دوریک، یونیک و قرنتی اجرا میشوند و از تزیینات و طراحیهای ظریف برخوردار هستند، نمای رومی ساختمان را به وجود میآورند. اصلیترین نشانههایی که نمای رومی را در مقایسه با سایر نماهای ساختمان تفکیک میکند را میتوان موارد زیر عنوان کرد:
- دیوارهایی که بهعنوان ستونهای تزیینی عمل میکنند
- وجود جزئیات بیشتر و طراحی اصولیتر
- استفاده از مجسمه در طراحی نمای رومی
- تزیینات بیشتری در کنار پنجرههای بلند
- قرینهسازی نما
به طور معمول نمای رومی ساختمانها با کمک سنگهای طبیعی و مصنوعی بهخصوص تراورتن به علت مقاومت، استحکام و کیفیت بالای آن اجرا میشوند. این نما را میتوان بهصورت سیمانی و حتی با کمک آجرهای نما نیز طراحی کرده و به مرحله اجرا درآورد که هریک مزایا و محدودیتهای مربوط به خود را دارند و از نظر جغرافیایی در مناطق آبوهوایی خاص به مرحله عملیاتی میرسند.
سرستون و پاستون نما رومی
یکی از مهمترین بخشهای یک نمای رومی، کله ستون است که بیشتر با نام سرستون و پاستون شناخته میشود و میتواند زیبایی ستونها را به طور چشمگیری افزایش دهد. پایه ستون سنگی نمای رومی که جزو هزینهبرترین عناصر نما شناخته میشود، توسط استادکاران و دستگاههای تراشکاری چون CNC تهیه میشوند. سرستونها را میتوان به کمک سنگهای صنعتی و طبیعی تهیه کرد.
سنگهای مصنوعی در کارخانه قالبگیری شده و به راحتی میتوان آنها را روی زیرسازی نما اسکوپ کرد که علاوه بر سبکتر بودن، سریعتر و کمهزینهتر تهیه شده و با احتمال کمتری از نما جدا میشوند. جالب است بدانید که میتوان شکلدهی به سرستونها را پس از اجرا بر روی نما نیز انجام داد که نسبت به مدلهای تهیه شده در کارخانجات، زمان و هزینه بیشتری دارد.
خوب است بدانید که قیمت هر سرستون به فاکتورهای مختلفی همچون نوع سنگ، طرح و ابعاد آن بستگی دارد؛ بهطوریکه سنگهای طبیعی از نوع تراورتن، مرمریت و مرمر گرانقیمتتر از انواع سنگ مصنوعی مانند کورین هستند.
همچنین ممکن است این مقاله را بپسندید: “سرستون و پاستون سنگی چگونه به دکوراسیون کلاسیک خانهها زیبایی میبخشند“
قاب دور پنجره نما رومی
قاب پنجره و درب سنگی از عناصر کلیدی نمای رومی ساختمان شناخته میشود که از جزئیات زیبا و طرحهای پیچیده برخوردار است. استفاده از قاب پنجره سنگی در کنار نورپردازی مناسب، جلوهای خیرهکننده و چشمنواز به ساختمان میبخشد و باعث برجستهشدن زیباییهای معماری و متریالهای بکار رفته در نما میشود.
قاب پنجرههای طرح رومی در انواع مختلف و از جنسهای متنوعی مانند چوب، فلز، سنگ طبیعی (مثل مرمریت، گرانیت و تراورتن)، جیافآرسی (GFRC) و مواد پلیمری تولید میشوند. پنجرههای قوسدار و بلند با قابهای سنگی، یکی از عناصر اصلی در اجرای نمای رومی است که به ساختمانها ظاهری باشکوه و تاریخی میبخشد. طرحها و ابعاد این قابها نیز باتوجه به نیاز و سلیقه مشتریان قابل تغییر و سفارشیسازی است.
این قابها در کنار زیبایی، اگر یا استفاده از سنگ طبیعی کار شده باشند، به دلیل جنس خاص خود، بسیار مقاوم و بادوام هستند و در برابر عوامل جوی مانند باران، برف، سرما و گرما مقاومت بالایی دارند. همچنین عایق حرارتی و صوتی خوبی بوده و به کاهش مصرف انرژی در ساختمان کمک میکنند.
انواع ابزارهای نمای رومی ساختمان
ابزارهای سنگی نمای رومی که از سنگ طبیعی یا مواد مصنوعی مانند سیمان و پلیمر ساخته میشوند، شامل عناصر تزیینی متنوعی مانند سرستون، پا ستون، گلها و نمادها و قرنیز هستند. این ابزارها بر روی سطوح سنگی نصب شده و به ساختمان ظاهری کلاسیک و باشکوه میبخشند. ابزارهای نمای رومی همواره بر روی سنگهای ضخیم و بهاصطلاح شمش سنگ کار میشوند و در دستهبندیهای زیر قابلشناسایی هستند:
ابزارهای طولی (خطی) و قرنیزها
این ابزارها، المانهای تزیینی هستند که در نماهای کلاسیک، بهویژه نمای رومی، برای قاببندی و ایجاد خطوط افقی و عمودی استفاده میشوند. این ابزارها که شامل طرحهایی همچون ورساچه، گلبرگ، انواع طرح نیمکروی، گلریس، بابونه، تاج، گلاویز، براکت سنگی و… میشوند، با دستگاههای پروفیلزن و شابلونزن تولید شده و در قسمتهایی مانند بالای پنجرهها، قاب دربها، تابلوها، شومینههای سنگی، لبه طبقات، بالکنها، بام و حتی پای دیوارها (بهعنوان قرنیز) نصب میشوند. این ابزارها با ایجاد تنوع در طرح و بافت، به نما عمق و زیبایی بخشیده و هویت بصری آن را تقویت میکنند.
منبت سنگها مانند طرحهای گلوبته و نمادها
ابزارهای تزیینی با طرحهای گل، بته و نمادهای مختلف، به نمای رومی ساختمانها عمق و جذابیت میبخشند. این ابزارها که شامل سرستونها، پایه ستونها، تاجهای گلوبته و کتیبهها میشوند، به دو روش سنتی (دستساز) و صنعتی (با استفاده از دستگاههای CNC) تولید میشوند.
ابزارهای منبت دستساز که توسط قلم و چکش تهیه میشوند، منحصربهفرد و دارای روح هستند و با وجود ظرافت و ارزش هنری بالاتر، به دلیل زمانبر بودن و نیاز به مهارت بالای هنرمند، معمولاً قیمت بیشتری دارند. بااینحال، ابزارهای صنعتی، دقت و یکنواختی بیشتری دارند و طراحیهای پیچیده را با سرعت و دقت بیشتری اجرا میکنند. انتخاب روش تولید به عوامل مختلفی مانند بودجه، زمان، پیچیدگی طرح و سلیقه مشتری بستگی دارد.
ابزار بدنه ستون، سرستون و پاستون
ستونها بهعنوان اصلیترین عنصر معماری رومی، به ساختمانها جلوهای استوار و بیمانند میسازد. این ستونها که میتوانند به شکل چهارگوش یا گرد باشند، معمولاً از سنگهای یکپارچه یا قطعات مونتاژ شده ساخته میشوند. ستونهای چهارگوش توخالی به دلیل قیمت مناسبتر، محبوبیت بیشتری دارند. سرستون و پاستون در کنار بدنه اصلی ستون، از اهمیت بالایی برخوردارند و به ستونها ظرافت و زیبایی بینظیری میدهند. این عناصر تزیینی در انواع طرحها و ابعاد تولید میشوند و میتوانند از جنس سنگ طبیعی یا مصنوعی باشند. ستونهای قاشقی نیز از دیگر انواع ستونها هستند که در نمای رومی ساختمانها کاربرد داشته و تولید آنها به شکل گرد یا تخت است.
ابزار براکت سنگی یا کلهگاوی
یکی از کاربردی ترین ابزارها برای ایجاد تنوع و زیبایی بیشتر در نمای ساختمانها، بهخصوص در بخشهای بالای و پایین ستونها، طرحهای تزیینی متنوع همچون کلهگاوی، کلهقوچی و طرحهای مشابه است. این ابزارها که اغلب از جنس چوب، رزین یا پلیاورتان ساخته میشوند، هم در فضاهای داخلی و هم در نمای خارجی ساختمان کاربرد دارند. سرستونها به دلیل تنوع طرح و موقعیت قرارگیری، از اهمیت بیشتری برخوردارند و میتوانند این سبک از ابزارها را با جذابیت بیشتر منعکس کنند. درحالی که پاستونها معمولاً طرحهای سادهتری دارند و کمتر میزبان این ابزار میشوند.
ابزار تخممرغی
از پرکاربردترین عناصر تزیینی در معماری کلاسیک مخصوصاً سبک رومی میتوان به ابزار تخممرغی اشاره کرد که به دلیل شکل منحنی و ظریف خود به این نام شناخته میشوند و در قسمتهای مختلف ساختمان از جمله سر ستونها، پا ستونها، کنسولها، پلهها و حتی در تزیینات داخلی قابلاستفاده هستند. دراینبین بافت نرمتر و تراشپذیری بهتر سنگهای تراورتن و مرمریت، آنها را برای ساخت این ابزارها به مناسبترین گزینه تبدیل میکنند. در مقابل سنگهای سختتر همچون گرانیت به علت سختی بیش از حد، چندان برای این سبک تراشکاری توصیه نمیشوند. ابزارهای تخممرغی به نما ظاهری زیبا و منحصربهفرد بخشیده و نقش مهمی در ایجاد حس شکوه و عظمت در ساختمان دارند.
ابزار قاب دور درب و پنجره
طراحی قاب دور درب و پنجره، عنصری حیاتی در شکلدهی به نمای ساختمان است. این قابها که در طرحها و جنسهای مختلفی تولید میشوند، نهتنها بهعنوان یک عنصر تزیینی عمل میکنند، بلکه به ساختمان عمق و بعد بصری میبخشند و میتوانند به ساختمان هویتی خاص و متمایز ببخشند. این ابزار سنگ نمارومی بسیار متنوع است و به همین دلیل معماران میتوانند با خلاقیت بسیار زیادی از آنها استفاده کنند.
صراحی
صراحیهای سنگی، المانهای تزیینی باشکوهی هستند که در معماری رومی برای افزودن زیبایی و ظرافت به نماها استفاده میشوند. این ستونهای کوتاه و زیبا که معمولاً از سنگ تراورتن ساخته میشوند، با ایجاد خطوط عمودی و منحنی در نما، به ساختمان جلوهای کلاسیک و تاریخی میبخشند. برای اطمینان از استحکام و ایمنی این عناصر تزیینی، استفاده از چسبهای سنگ قوی مانند مگاپوکسی توصیه میشود. این چسبها با ایجاد پیوندی محکم بین صراحی و نما، از سقوط آنها جلوگیری کرده و ایمنی ساختمان را تضمین میکنند.
طرح نمای رومی
نمای رومی، الهام گرفته از معماری باشکوه روم باستان، با استفاده از عناصر تزیینی متنوعی همچون ستونهای کوتاه، سرستونها و کتیبهها، به ساختمانها جلوهای کلاسیک و مجلل میبخشد. در این سبک معماری، تقارن، استفاده از رنگهای روشن و گرم و توجه به جزئیات، از اهمیت ویژهای برخوردار است. از دیگر ویژگیهای بارز نمای رومی، میتوان قوسهای بزرگ و ستونهای دایرهایشکل آن عنوان کرد که وقار و پرستیژ ویژهای را برای آن به همراه میآورد. دقت کنید که بسیاری از ستونهای بهکاررفته در نمای رومی، صرفاً جنبه تزیینی داشته و کاربرد ساختاری ندارند.
نمای رومی با تلفیق هنر و معماری، به ساختمانها هویتی ماندگار بخشیده و آن را به نمادی از اصالت و شکوه تبدیل میکند. استفاده از این سبک معماری در ساختمانهای مسکونی، تجاری و اداری، به آنها ارزشافزوده قابلتوجهی میدهد و نشاندهنده سلیقه خاص مالک است.
انواع نمارومی
امروزه، با پیشرفت تکنولوژی و افزایش تنوع مصالح ساختمانی، نمای رومی در قالبهای متنوعی اجرا میشود که هر کدام زیبایی و هویت منحصربهفردی به ساختمان میبخشند.
سنگ نما رومی با جنس سنگ مختلف
یکی از مهمترین عوامل در ایجاد تنوع در نمای رومی، استفاده از انواع سنگها است. سنگهایی مانند مرمریت، گرانیت، تراورتن، ماسهسنگ و حتی سیمانسفید، هر کدام ویژگیهای منحصربهفرد خود را داشته و در شرایط آبوهوایی مختلف عملکرد متفاوتی از خود نشان میدهند. به عنوان مثال، مرمریت با طرحهای رگهدار و رنگهای متنوع، جلوهای لوکس و طبیعی به نما میبخشد، درحالیکه گرانیت با مقاومت بسیار بالا، برای مناطق با آبوهوای سخت مناسبتر است.
نما رومی با سنگ سفید؛ انتخابی کلاسیک و محبوب
در میان انواع نمای رومی، نمای سفید از محبوبیت خاصی برخوردار است. ترکیب رنگهای سفید، استخوانی و کرم، به ساختمان ظاهری آرام و کلاسیک میبخشد. این نوع نما هم در ساختمانهای مدرن با استفاده از سیمان سفید و هم در ساختمانهای کلاسیک با استفاده از سنگهای مرمریت و تراورتن سفید اجرا میشود. نمای سفید، علاوه بر زیبایی، حس پاکیزگی و روشنایی را به محیط اطراف منتقل میکند.
نمای رومی ویلایی
نمای رومی ویلایی، انتخابی ایدهآل برای ویلاهایی است که به سبک کلاسیک طراحی شدهاند. این سبک معماری، با ایجاد حس آرامش و وقار، به ساختمانها هویتی منحصربهفرد میبخشد. بااینحال، اجرای نمای رومی در ویلاهای مدرن توصیه نمیشود، زیرا ممکن است با سبک کلی ساختمان هماهنگی نداشته باشد. این سبک معماری که در سالهای اخیر محبوبیت فراوانی یافته است، با استفاده از مصالحی مانند سنگ، آجر و گچ، به ساختمانها ظاهری زیبا و ماندگار میبخشد.
نمای رومی ویلایی، علاوه بر زیبایی بصری، مزایای دیگری نیز دارد. این سبک معماری، به ساختمانها عایق حرارتی و صوتی خوبی میبخشد و در نتیجه، باعث کاهش مصرف انرژی میشود. همچنین، نمای رومی، به دلیل استفاده از مصالح طبیعی و بادوام، عمر طولانیتری داشته و تعمیرات و نگهداری آن کمتر بوده و با اعطای ظاهری گرم و صمیمی به ویلا، حس نزدیکی به طبیعت را نیز القا میکند. نمای رومی ویلایی را میتوان بهصورت فلت، دوبلکس و تریبلکس اجرا کرد.
نما رومی ساده
نمای رومی ساده، بهعنوان یکی از محبوبترین سبکهای نما، تلفیقی زیبایی و سادگی است. این نوع نما با استفاده از خطوط ساده و عناصر تزیینی محدود، ظاهری مینیمال و درعینحال چشمنواز ایجاد میکند. هزینه اجرای نمای رومی ساده به عواملی همچون نوع سنگ، متراژ نما و میزان پیچیدگی طرح بستگی دارد.
باوجوداینکه سنگهای طبیعی چون تراورتن و مرمریت، جلوهای لوکس به نما میدهند، اما میتوانند هزینه اجرای نما رومی ساده را در مقایسه با سنگهای مصنوعی یا سیمان افزایش دهند. همچنین، استفاده از قطعات پیشساخته به جای اجرای دستی نقوش، میتواند هزینهها را کاهش دهد. بهطورکلی، هرچه نمای رومی سادهتر باشد و از عناصر تزیینی کمتری استفاده شود، هزینه اجرای آن نیز کمتر خواهد بود.
برای حفظ زیبایی و دوام نمای رومی ساده، استفاده از مصالح مرغوب از اهمیت بالایی برخوردار است؛ بنابراین، بهصرف سادگی، از سنگها و ملاتهای باکیفیت استفاده کرده و با افزایش عمر مفید نما، هزینههای تعمیر و نگهداری آتی را کاهش دهید. سرمایهگذاری اولیه در اجرای صحیح نمای رومی ساده، در بلندمدت بهصرفهتر خواهد بود.