نرده سنگی (حفاظ سنگی)، به عنوان یکی از عناصر دکوراتیو و محافظتی در ساختمان ها، همواره مورد توجه بوده است. زیبایی طبیعی سنگ در کنار دوام و استحکام آن، باعث شده تا نرده های سنگی در انواع ساختمان ها، از منازل مسکونی تا ساختمان های تجاری و عمومی، مورد استفاده قرار گیرند. اما آیا این نرده ها به اندازه کافی ایمن هستند؟
در ادامه با بررسی میزان ایمنی نرده های سنگی از ابعاد مختلف، به این سوال پاسخ خواهیم داد.
نرده سنگی یا صراحی سنگی
صراحی سنگی یا همان نرده سنگی عنصری تزئینی و کاربردی است که در کنار پله ها، بالکن و همچنین در نمای ساختمان ها به کار می‌رود. صراحی ها علاوه بر زیبایی، میتوانند به افزایش ایمنی ساختمان نیز کمک کنند. انتخاب نوع صراحی و نحوه اتصال آن به بنا، از عوامل مهم در ایمنی نرده محسوب میشود.
ویژگی های نرده سنگی ایمن
نرده سنگی ایمن، یک سری ویژگی ها را دارا است. اول از همه، سنگ به کار رفته در نرده دارای استحکام کافی برای تحمل وزن و فشارهای وارده است. اتصالات بین سنگ ها و پایه نرده هم باید به گونه ای باشند که در برابر نیروهای خارجی مقاومت خوبی از خود نشان دهند.
در یک نرده سنگی ایمن، جهت جلوگیری از بروز هر گونه آسیب، سطح نرده فاقد هرگونه زائده های تیز یا شکستگی بوده و ارتفاع نرده هم در حدی است که از سقوط افراد جلوگیری کند.
علاوه بر این، فاصله بین ستون های حفاظ که یکی از مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر ایمنی آن است، باید استاندارد باشد تا از خطر رد شدن کودک و اجسام از بین آنها و یا شکستن نرده جلوگیری شود. به بیان دیگر، این فاصله باید به گونه ای باشد که از عبور کودکان و اشیاء جلوگیری کند و در عین حال، مانع از ایجاد احساس بسته بودن فضا شود. استانداردهای مختلفی برای فاصله نرده وجود دارد که بسته به کاربری نرده و محل نصب آن متفاوت است.
شرایط و ضوابط نرده سنگی با کاربری های خاص
نرده های سنگی در مکان های مختلفی مانند پله ها، تراس ها، بالکن ها و پله های دوبلکس مورد استفاده قرار می‌گیرند. هر یک از این اماکن دارای شرایط و ضوابط خاص خود هستند که این شرایط، بر طراحی و اجرای نرده تاثیرگذار هستند.
استانداردهای کلی نرده های سنگی
ارتفاع: ارتفاع استاندارد نرده ها معمولاً بین 75 تا 110 سانتی متر در نظر گرفته میشود. این ارتفاع به افراد اجازه می‌دهد به راحتی از نرده ها استفاده کنند و در عین حال امنیت کافی را فراهم می‌کند.
فاصله نرده سنگی: برای جلوگیری از عبور اشیا و کودکان، فاصله بین ستون های نرده نباید بیش از 12 سانتی متر باشد.
ضخامت نرده: یکی از فاکتورهای مهم در تعیین میزان ایمنی نرده سنگی، ضخامت نرده است. ضخامت نرده باید به اندازه ای باشد که بتواند وزن افراد را تحمل کرده و در برابر ضربه مقاومت کند.
نوع سنگ: سنگ مورد استفاده در ساخت نرده ها باید از مقاومت بالایی در برابر سایش، ضربه و شرایط جوی مختلف برخوردار باشد. سنگ های طبیعی مانند گرانیت، برخی مرمریت ها و تراورتن به دلیل زیبایی، دوام بالا و مقاومت در برابر شرایط آب و هوایی مختلف، گزینه های مناسبی برای نرده های سنگی هستند.
اتصالات: یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار بر ایمنی حفاظ سنگی، اتصالات آن است. اتصالات بین سنگ ها و ستون ها باید محکم و ایمن باشند تا از جدا شدن سنگ ها جلوگیری شود. درپوش سنگی روی صراحی ها اتصال خوبی علاوه بر کف، بین نرده ها می باشد.
پایداری: نرده ها باید به صورت محکم به کف و دیوار متصل شوند تا در برابر نیروهای جانبی مقاوم باشند.
علاوه بر این، هماهنگی نرده سنگی با طراحی داخلی ساختمان، استفاده از نورپردازی مناسب و انتخاب سنگ با سطح ناصاف برای جلوگیری از لغزش، از دیگر نکات مهمی هستند که در انتخاب و نصب نرده های سنگی باید مد نظر قرار گیرند.
در این بخش استانداردهای نرده های سنگی برای چند کاربرد خاص را بیان می‌کنیم.
-
نرده سنگی پله ساختمان
در طراحی نرده سنگی پله ساختمان علاوه بر فاکتورهای ذکر شده باید به شیب پله، نوع پله و نورپردازی آن هم توجه کنید. چرا که شیب پله ها بر ارتفاع و تعداد پله ها و در نتیجه طراحی نرده تأثیر می‌‌گذارد. همچنین، نوع پله (پیچ، مستقیم، مارپیچ) هم بر طراحی و شکل نرده تأثیرگذار است.
گفتنی است، نورپردازی مناسب در اطراف پله ها و نرده ها، ایمنی را افزایش می‌دهد.
-
نرده سنگی پله حیاط
یکی از کاربردهای صراحی های سنگی، استفاده از آنها به عنوان نرده پلکان حیاط است. در این حالت، به دلیل قرارگیری پله و نرده در فضای باز، ارتفاع نرده های حیاط کمی بیشتر در نظر گرفته میشود. سنگ ها و متریال های مورد استفاده در ساخت نرده سنگی پله حیاط هم باید در برابر بارش باران، برف، یخ زدگی و تغییرات دمایی مقاوم باشند.
با توجه به گستردگی و بزرگی فضای حیاط، می‌توان عناصر و ابزارهای سنگی دکوراتیو را در کنار نرده سنگی به کار برد.
-
نرده سنگی تراس (بالکن)
نرده های سنگی جهت افزایش ایمنی بالکن ها هم به کار می‌روند. ارتفاع نرده های تراس نیز مانند نرده پله حیاط، به دلیل قرارگیری در ارتفاع، باید بیشتر از نرده های داخلی باشد. همچنین، نرده های تراس باید از سنگ های مقاوم و محکم ساخته شده باشند و فاصله بین ستون ها هم کم باشد.
نرده های تراس را باید با توجه به نمای ساختمان و سبک دکوراسیون داخلی انتخاب کنید.
-
نرده سنگی پله دوبلکس
جهت تامین امنیت پله های دوبلکس از صراحی سنگی استفاده میشود. توجه داشته باشید که ارتفاع نرده های پله دوبلکس به دلیل اختلاف سطح زیاد، باید به صورت دقیق محاسبه شود.
نرده های دوبلکس را می‌توان هم به صورت مدرن و مینیمال و هم به شکل کلاسیک و مجلل طراحی کرد. در هر دو حالت، نورپردازی مناسب در اطراف نرده ها، زیبایی و جلوه خاصی به فضا می‌بخشد.
نکات مهم
- در طراحی و اجرای نرده های سنگی، باید مقررات ملی ساختمان را رعایت کنید.
- در طول اجرای پروژه، نظارت بر کیفیت کار و رعایت استانداردها ضروری است.
- به جزئیات اجرایی مانند نوع چسب، ملات و روش اتصال سنگ ها توجه ویژه شود.
- نرده های سنگی نیاز به نگهداری و تعمیرات دوره ای دارند.
مراحل تمیز کردن و نگهداری نرده سنگی
اولین و مهم ترین گام جهت افزایش طول عمر نرده های سنگی، تمیز کردن منظم آنها است. چرا که گرد و غبار، آلودگی و لکه ها میتوانند بر روی سطح سنگ بنشینند و به مرور زمان به آن آسیب برسانند. برای تمیز کردن نرده های سنگی، بهتر است از مواد شوینده ملایم و آب ولرم استفاده کنید. در طول این فرایند به هیچ عنوان از مواد شوینده اسیدی یا قلیایی قوی و ابزارهای ساینده استفاده نکنید؛ زیرا ممکن است به سطح سنگ آسیب برسانند. همچنین، شستشوی نرده ها با فشار آب بالا نیز می‌تواند به سنگ آسیب برساند.
علاوه بر تمیز کردن، آب بندی منظم نرده های سنگی نیز بسیار مهم است. آب بندی باعث میشود که سنگ در برابر نفوذ آب و سایر مایعات مقاوم تر شود. این کار به ویژه برای سنگ هایی که به صورت مستقیم در معرض باران و برف قرار دارند، ضروری است. آب بندی همچنین از ایجاد لکه ها و تغییر رنگ سنگ جلوگیری می‌کند.
تعمیر حفاظ های سنگی نیز معمولاً شامل تعویض سنگ های آسیب دیده، ترمیم شکستگی ها و پر کردن ترک ها است. در صورت مشاهده هرگونه آسیب در نرده های سنگی، بهتر است هر چه سریع تر نسبت به تعمیر آن اقدام کنید. تعمیرات به موقع می‌تواند از گسترش آسیب و هزینه های بیشتر جلوگیری کند.
در نهایت، به یاد داشته باشد که انتخاب یک سنگ مناسب برای نرده ها، در نگهداری و تعمیرات آنها نقش مهمی دارد. برخی از سنگ ها مانند گرانیت مقاومت بیشتری در برابر سایش و شرایط آب و هوایی داشته و به نگهداری کمتری نیاز دارند.
پاسخ به چند سوال متداول
- آیا نرده سنگی برای کودکان ایمن است؟
با رعایت استانداردهای فاصله و ارتفاع نرده، می‌توان از ایمنی کودکان در کنار نرده های سنگی اطمینان حاصل کرد.
- هزینه نصب نرده سنگی چقدر است؟
هزینه نصب نرده سنگی به عوامل مختلفی مانند نوع سنگ، ابعاد نرده، پیچیدگی طراحی و محل نصب بستگی دارد.